གཞུང་ས་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་སྐབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚགས་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་ཞེས་པའི་དཔེ་ཚོགས་འདི་ལ་བསྡོམས་པའི་དཔེ་དེབ་བརྒྱད་ཡོད་པ་དང་།འདིའི་ནང་དུ་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚགས་རྩ་ཆེན་བསྡོམ་པའི༡༥༢༢ཙམ་གཅེས་བཏུས་བྱས་ཡོད་ལ།ཡིག་ཚགས་དེ་དག་ནི་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་སྲིད་དབང་གི་དུས་འགོ་ནས་དུས་མཇུག་བར་གྱི་ཡིན་པ་དང་།དཔེ་དེབ་སྒྲིག་སྦྱོར་གྱི་སྐབས་སུ།ཡིག་ཚགས་ཀྱི་མ་ཡིག་བོད་ཡིག་རྐྱང་པ་དག་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་སྒྱུར་ནས་མ་ཡིག་དངོས་ཀྱི་པར་མའི་དཔེ་དེབ་གཉིས་དང་རྒྱ་སྒྱུར་མའི་དཔེ་དེབ་གཅིག།ཡིག་ཚགས་མ་ཡིག་བོད་རྒྱ་ཤན་སྦྱར་ཅན་དག་གི་པར་མ་དཔེ་དེབ་ལྔ་བཅས་བསྡོམ་པའི་དེབ་བརྒྱད་ཀྱིས་གྲུབ། དཔེ་ཚོགས་འདིར་བཏུས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚགས་དེ་དག་ཚང་མ་ཐོག་དང་པོར་སྤྱི་ཚོགས་སུ་བཀྲམ་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་ཞིང་།ནང་དོན་ལ་སྲིད་འཛིན་སྒྲིག་གཞི་དང་ཁྲལ་བསྡུ་ཁྲིམས་ནོན།ས་ཚིགས་འགྲིམ་འགྲུལ།དེ་བཞིན་ཚོང་ལས།ས་སྲུང་ས་མཚམས་སྐོར།དམག་དོན་དང་ཕྱི་འབྲེལ།གྱོད་དོན་གྲོས་ཆིངས་སྐོར་སོགས་སྐབས་དེའི་མི་རྣམས་ཀྱི་འཚོ་བའི་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་མ་མཚོན་པ་མེད་པར་ཤིན་ཏུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོ་ཡོད་པ་དང་།ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚགས་ཀྱི་རིགས་སུ་སྙན་ཞུ་དང་།བཀའ་གཏན།གན་རྒྱ།བཀའ་ཤོག།བཅད་ཁྲ།གཞུང་ཁྲ།ལམ་ཡིག།ཞུ་ལེན།བརྡ་ཐོ།གྱོད་ཡིག་སོགས་མང་བས།དཔེ་ཚོགས་འདིས་བོད་ཀྱི་རིགས་གནས་སྤྱི་དང་སྒོས་སུ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚགས་ཞིབ་འཇུག་བཅས་ཀྱི་ཐད་ལ་རྔོ་ཐོག་པར་གདོན་མི་ཟ།དེ་ཡང་འདིར་དཔེ་ཚོགས་པར་དུ་བསྐྲུན་པའི་ཉིན་བཟང་པོ་དང་བསྟུན་ནས་དེ་དང་དེའི་དགེ་ཚོགས་ཀུན་གྱིས་མིའི་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་སྤྱི་དང་ལྷག་པར་དུ་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བར་སྨན་པའི་རྒྱུ་རུ་གྱུར་བར་ཡང་ཡང་སྨོན་ནོ།།ཅེས་གཞུང་ས་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚགས་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་ཞེས་པའི་དཔེ་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་སྒྲིག་པ་བྲག་གཡབ་བློ་བཟང་བུ་ཁྲིད་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༨ལོའི་ཟླ་༡པོའི་ཚེས་༡ཉིན་ལྷ་ལྡན་ཉི་མའི་གྲོང་ནས་སྦྱར་བ་དགེའོ།

由西藏自治区档案馆编译、扎雅•洛桑普赤主编的国家大型清史工程项目《清代西藏地方档案文献选编》近日已经由藏学出版社出版，全书分为八册。该项目历时5年，内容丰富，精选档案1522件，以原件藏文影印、附书汉译文的形式出版。时间为甘丹颇章政权初期至末代时，也即自崇德八年起宣统三年止，涵盖整个清代历史时期。举凡西藏政体政务、法律法规、驿站交通、民生贸易、赋税钱法、边防界务、战争军队以及外交纠纷、议约等，具细毕载。书中档案均为首次向社会公布，是一切藏事工作者、社会研究者和学术单位、各大院校等珍藏必备。